Öğrenme koçu kitabı 20. Taktik : Disiplin , irade
A) İç disiplin özgürlüğün anahtarıdır . Dış disiplin zoraki olarak gerçekleşir ve bizi yıpratırken ,iç disiplin hayatın her noktasında kontrolümüzü maksimuma çıkararak dinçleştiren ve mükemmelleştiren süper gücümüzdür . İç disiplin odaklanmayı sağlayarak birçok konuda kendimizi daha çok zorlamamızı sağlayarak , gelişmememiz için en önemli etkendir. Birçok konuyla ilgili bilgi ve becerimiz , disipline olarak artırarak fırsatları görüp değerlendirmemize olanak sağlar (130 ) . Birçok şeyle uğraşıp deneyimi yüzeysel yaşamak eğilimindeyizdir . Bunun yerine öncelik yapıp derinleşmek büyük bir disiplin ister . Disiplin size en uygun seçeneği bulup orada derinleşmek için kararlılık ve irade göstermektir . Bu aktif bir dikkat ve çok zorlanan bir zihin gerektirir . Konfor alanındaki bir kişi bu performansı göstermeyecektir . Ancak gelişim alanındaki biri kendi limitlerini zorlamak için irade ve disiplin gösterecektir .
B) Disiplinle özgürlük birbirine zıt iki kavram olarak algılanabilir . Çünkü özgürlük kurallardan sınırlardan uzak herşeyi yapmaka rahat olunan bir alan olarak görülür . Bu aile türlerinde de görülebilir . Aile yapısı olarak özgürlüğün sınırsız olduğu hiçbir baskının ve kurallın olmadığı aile çeşidine esnek aile denir .( 131) Esnek ailede gelişen bir çocuk kaygılı büyür çünkü sınırlar yoktur . Bunun alternatifi ise demokratik ailedir . Demokratik ailedeyse kurallar ve sınırlar vardır ama bu sınırlar içinde sınırsız özgürlük vardır . Disiplin , öz kontrol ve irade en çok demokratik ailede gelişir. Çünkü kurallar ve sınırlar aslında bizi özgürleştiren yegane şeylerdir . Sınırsız özgürlük bir ilüzyondan ibarettir . Hem iç , hem dış hayatımızda disiplin olmadan özgürlük mümkün değildir. İçsel olarak özgür değilizdir . Çünkü hayatımızı arzularımız , endişelerimiz , duygularımız , düşüncelerimiz ve alışkanlıklarımız yönetir . Biz bunların aslında esaretindeyizdir . İçsel özgürlük ancak ; meditasyon (132), mindfullness uygulamaları yaparak ve düşünce biçiminizin ve inançlarımızın oluşturduğu şemalarınızı sorgulayıp güncelleyerek gerçekleşir . Dışsal özgürlükse ( maddi olarak , fiziksel olarak , sosyal olarak , refah olarak ) ancak disiplinli bir çabayla gerçekleşir . Örneğin finansal anlamda özgür olmanız için finansal anlamda disipline girmeli yani yatırım yapmayı öğrenmeli , maaşı iyi düzeyde bir işte çalışmak için mücadele etmeli , harcamalarınızı yönetmeli ve finansal okuryazarlığını arttırmalısınız . Tüm bu süreçler yoğun bir çaba ve disiplinle ancak gerçekleşebilir. Bu disiplin size istediğinizi alma , istediğiniz hayat standardında yaşama ve refaha kavuşma özgürlüğünü kazandırır . Bedensel anlamda disipline girmek spor yaparak ve yediklerinize dikkat ederek olur . Bu ikiside zor , yorucu ve irade gerektiren süreçlerdir . Ancak sonuçta hem daha sağlıklı bir hayatı yaşama , fit ve
dinç görünme gibi kazanımları elde edersiniz .
C)Disiplin bir şeyleri yaparken kendini biraz daha zorlamayı , bir adım daha atmayı ,daha derinleşmeyi ve sıkıntıya katlanarak sebat etmeyi içerir. Acı , sıkıntı ne kadar fazla olursa o kadar kazançlı olacağımızın ( no pain no gain acı yoksa kazançta yok fikri ) bilincinde olarak ve kendimizi zorlayarak disipline oluruz .
Disiplin sayesinde işlerimizi spesifik hale getirip doğruyu yapana dek kendimizi zorlar ve gerçekleştirene kadar odaklanıp diğer işlere hayır diyebiliriz. Bir işi kararlılıkla ve sebatla devam ettirebilmek ancak disiplinle mümkündür . Kararlılıkta özgüvenin en önemli bileşenidir . Hedeflerimize ulaşma yolculuğu , çoğunlukla balta girmemiş ormanlık yoldan geçmeye benzer . Bu yolculuk oldukça zorlu , mücadele gerektiren ve sıkıcı işlemleri içerir . Boş oturmak çok daha zevk veren bir aktiviteyken , gelişmek ve kendi limitlerini zorlayarak , başarmak için mücadele etmek ; bize hem haz hemde doyum vererek mutluluğu daha derinden yaşamamızı sağlar . Disiplin ve kararlılıkla ancak hedeflerimize ulaşabiliriz . Disiplin olmadan hayatın derinden mutluluklarını hissetiğimiz tatmin dolu bir hayat mümkün değildir .
D) İrade nedir , nasıl terbiyelenir? Bu madde de Jules Payot ‘ un irade terbiyesi kitabından gideceğiz . Çabadan sürekli kaçarız ( 133) .İnsan olduğumuzdan dolayı hareketsizliğe tembelliğe eğilimliyizdir . İrademizin güdümünde yaşamak , tutkulara göre yaşamanın alternatifidir . Tutkular çok çabuk ortada kalkar geçicidir . Sürekli motive etmez . İrade tam tersi kalıcı bir ilerleme sağlar kararlılığımız sayesinde . Atalet durumunda , durağanlığınızı sürdürme halindeyizdir. Bundan dolayı ancak bir ihtiyaç halinde , bir işten süre baskısı üstümüzde olursa ancak uzun süren motivasyonumuz olur ve çabamız devamlı olur . Çoğu öğrenci ve yetişkin konfor alanında yaşar . Konfor alanında ana amaç olabildiğince az çaba göstererek hayatını sürdürmektir . Özellikle öğrenciler, sınavlara çalışırken ezber yaparak veya kısa yollar bularak en kısa zamanda dersleri geçmek isterler . Ve ilerleyen hayatlarında da gelişim yolculuğu ve konfor alanından çıkıp öğrenme alanına girmek hem korkutucudur . Hemde gözümüze çok zor görülür . Bir şeyi yapmak aslında sanılan kadar zor ve yorucu değildir . Bir şeyi yapmaya üşenmek , onu yaparkenki yorgunluğun kat kat artmasına ve başlamaktan kaçmaya sebep olur . Bu kişilerin zihinleri “ zihin durgunluğu “ ( 134 )denilen kuvvetten yoksunluk gösterir ve güçlü çalışmaz . Bundan dolayı güne uyuşuk ve üşengeç olarak başlarlar . Hem güne başlarken, hem gün içinde çok vakit kaybederler . Gün içinde de uyuşuk ve yavaş hareket eder , dinçlikten ve disiplinden uzak biçimde yaşarlar . Bu yaşam şekli, o kişinin öğrenme sürecini baltalar. Ve yapması gerekenleri doğru düzgün yapmaması , kötümser bir gelecek hayal etmesine onu iter . Geleceğe dair umudu yoktur çünkü tembellikten ve üşengeçlikten hedeflerine varacak ölçüde ilerleyemiyordur . Bu kadar yavaş gitmek hedeflerine ulaşamamakta onu mutsuz yapar . Özetle çalışmaktan çoğunlukla kaçar kendimde bir istek motivasyon bulamaz . Bu tembellik onun kaliteli vakit geçireceği keyif ve haz alacağı faliyetleride yapamamasına yol açar . Çünkü aktif bir çaba ile ancak keyif alabilir derinlemesine mutlu olabiliriz .
Tembelliği oluşturan düzensiz çabadır. Düzenli çalışırken hedefe odaklıyızdır. İradeyi ortaya çıkaransa zihinsel gücü bir amaca odaklamaktır . Bu çok çalışmakla olabilecek bir şey değildir. Disiplini mükemmelleştirir odaklanmadır . Tüm çalışmanız bir hedefe odaklı olmalıdır ki iradeni sağlaşabilsin. Fikirlerimiz üstünde etkimiz yüksektir . Ama hayatımızı duygusal beyin yönetir. Bu bir fili eğitmeye çalışan sirk çalışanı olmak gibidir ( 134) . Fili harekete geçirmek eğitmek oldukça zordur . Zihin çoğunlukla yatmaya , tembelliğe ve uyuşukluğa eğilimlidir. Duygular bu fildir fikirlerse sirk çalışanıdır . Duygular güdülmeli . Bunu ödül ve cezayla yapabiliriz . Bu şekilde o hayvana birçok şey yapmayı öğretirir onu bu şekilde kontrol edebiliriz . Ancak duygusal beyinden çok daha kompleks olan üst beyin devrelerimiz vardır . Bu devreler iç motivasyonla bir şeyleri yapmamızı sağlar. Aynı zamanda bu duygusal beyini yönetmek mindfullness egzersizleri ile mümkündür . Duyguları etiketlemek onlarla aramıza mesafe koymak egzersizler gibi etkinlikler sayesinde iradeyi oldukça etkileyen duygular eğitilebilir .
E) Peki irade nasıl geliştirilebilir ?
İradenin azaltan bir faktör olarak farklı farklı hedeflere koyup ondan ona koşmaktır (135) . İrade oldukça sınırlı bir kaynaktır . Bundan dolayı önceliklendirme yaparak ilerleyip birkaç şeyle ilgili hedef belirleyip kalan irade gerektiren işleri erteleyin . Bu birkaç irade gerektiren iş rutine ritüele bağlandıktan sonra (136) bunları yapmak iradenizi minimum kullanacağı için artık yeni irade gerektiren hedefleri kendinize belirleyebilirsiniz .
F) İlkel dürtüleri erteleyebilmek irade gerektirir . 10 . taktikte anlattılan marmellow deneyi irade gücünün hayata etkililerini inceleyen güzel bir deneydir . Bir marsmelowu şuan yemezse daha sonra 2 tane yiyeceksin . Bunu erteleyenin iradesi güçlü olduğu için hayatın ilerleyen aşamalarında daha başarılı olur . Aslında hayatın her aşamasında bunu yaparsanız size faydalı olacak . ama yapmanının zor ve sıkıcı olduğu işleri yapmak , ilerleyen aşamada büyük bir ödül getirir . Bir filozof şöyle der : “ Başarmanın bedelini bir süreliğine ödemeyenler , başarısızlığın bedelini bir ömür öderler “ (137) . Üniversite sınavına çalışmak sıkıcı , yorucu ve zordur . Ancak sonucunda iyi bir üniversiteye gitmeniz dahilinde size birçok imkan sağlar . Yani iradeyi kullanıp zor olanı bir süreliğine olsa gerçekleştirmek hayatınıza değer katacak , mutluluk katacak ödüller kazandıracaktır.
G) İradenizi arttıracak bir diğer faktörde istemediğiniz size faydası olmayan zevklere hayır demeyi öğrenip , sürekli hayır demektir . Bunu bir kas gibi düşünün. Ne kadar çok hayır derseniz o kadar iradeniz gelişecektir . Ve bu irade gelişimi kendinize inancınızın artmasına , kendinize olan saygınızıda olumlu etkilenmesine yol açacaktır . 1 kereden bir şey olur . Çünkü o kas yırtılır bir kere bile ödün verirseniz . Ve bu ödün vermek özsaygını ve o görevi başarabilmeye o hedefi gerçekleştirmeye olan inancını azaltır . Peki bir kere ödün verdiysek ne yapmalıyız ? Onu toplamak için daha çok efor sarf etmeli daha çok iradeli olacak adımlar atmalıyız . İlk hatada, iradeden ödün verdiğinde kendine ben yapamıyorum , iradesizim gibi düşüncelere girmek sizi sabote eder . Yapılması gereken şey dikkatin dağıldığında olduğu gibi irade gerektiren şeyi yapamadın mı . Bundan dolayı dövünme . Kendini topla ve bir daha o irade gerektiren şeyi yapmayı dene ve bunu sürdür . Sonradan yaparım deme şu an yap . Çünkü yapmadıkça işlerin kar topu gibi büyüyecek . Şu an o ertlediğin irade gerektiren işi yap .
Referanslar :
130 . Dan Milman hayatınızın amacı kitabı sayfa 488
131 . Özgür Bolat anne baba okulu 2. modül
132 . Dan Milman hayatınızın amacı kitabı sayfa 489 , 490 , 491
133 . Jules Payot irade terbiyesi sayfa 19, 20 ,21
134 . Youtobe Azra kohen kanalı , hypatia okuma buluşmaları irade terbiyesi isimli 1. videosu https://www.youtube.com/live/WBMOE0d3Sr4?feature=shared
135 . Youtobe Haluk tatar kanalı güçlü bir irade için ne yapmalıyız videosu https://youtu.be/VHlGtV95NEo?feature=shared
136 . Beyhan Budak irade nasıl güçlendirilir videosu https://youtu.be/HuIDRgdaDyA?feature=shared
137 .Mümin Sekman başarı yazılımınız nasıl çalışıyor adlı ted konuşması https://youtu.be/6UnrIyNjB3Q?feature=shared
