Öğrenme koçu kitabı 13. Taktik : Ulaşılabilir Net Hedef

A) Çita motivasyon deneyi : Çita en hızlı koşan hayvan olmasına rağmen, avı yakalayabileceği mevziye girene kadar usul usul avına yaklaşıyor (80) . Kesin yakalayabileceği mevziye girdiği anda ölümcül saldırısını yapıyor ve son hızla ona saldırıyor . Peki bu kadar hızlı koşabilen ve bu hızla her mevzideki herhangi bir hayvanı yakalama potansiyeli olan bir hayvan neden yaklaşıyor avına, sonra saldırıyor? Çünkü hedefinin ulaşılabilir olması ve netleşmesi gerekiyor . Çita aslında her hedefe ulaşılabilir diye düşünebilirsiniz ancak tüm gücüyle kalp krizi geçirmeden koşacağı süre aralığı belirli. Bu sürede hedefi yakalayabilmesi için için mevzisini iyi ayarlamalı ve hedefini netleştirmeli . Yoksa aç kalır . Veya hedefini yakalayamadan kalp krizi geçirir. Ek olarak yakalayamadığı içinde enerjisini israf etmiş olur . Bunun çalışma hayatı ile alakası çok yüksek .Benzer motivasyon devremiz var .Motivasyon zaten harekete , geçmek demek . Sizinde harekete geçmeniz için zihninizde yaptığınız kar zarar hesabında , karın ağır basması lazım . Ve en önemlisi ulaşılabilir bir hedefiniz olmalı .Hedefe ulaşamayacağınızı düşünürse zihniniz harekete geçmez . Çünkü enerjini harcadığına değmez ve öğrenilmiş çaresizliğe girer. Motive olamıyor olmanızın sebebi büyük hedefi bölmemiş olmanızdır . Ve o hedefe ulaşacağınıza inanmıyor olmanızın sebebi hedefin uzakta ulaşılmaz , net olmaması ve adımların çizilmemiş olması olabilir.

B) Mükemmeliyetçi insanlar kendilerine ulaşılması çok güç hedefler koyarlar .Hedefin ulaşılmaz olması onu bu işi yapmayı ertelemeye iter. Veya kendini aşırı zorladığı için yıpratır. Asıl önemli olan sürdürülebilir çalışma sistemi .Bir anda tam gaz gidip sonra enerjinin kaybolması değil. Özellikle çoğu öğrenci sınava başladığı ilk 4,5 ay yüksek motivasyonla ilerlerken zamanla şevkleri kırılmaya , çalışmalarından verim alamamaya başlıyor ve en değerli olan son dönemlerde havlu atmış olarak br sonraki seneye erteliyor . Veya potansiyelinden düşük sonuçlar alıyor son dönemi değerlendirmediği için. Bu motivasyon kaybının temel sebebi yanlış yöntemler ile çalışmak ; dış motivasyonla , kaygı ve stresle , gelişmeden , konfor alanında , mutsuzluk yaratan zihinle çalışmak ve bedene gereken önemi vermemekten kaynaklanıyor. Ek olarak büyük bir vizyona sahip olmamaktan kaynaklanıyor . Yanlış çalışma yöntemlerinin ve zihinsel baskınını sonucu tükenmişlik ve depresyon . Sınav sonucu ne olursa olsun duygusal çöküntüye sebep oluyor . Bundan dolayı vereceğim her taktik , hem stratejik , hemde felsefi bir tabanı var. Ama asıl önemli olan zihninizi sınava hazırlamak psikolojinizi ve bedeninizi savaşa sınava hazırlamak ile ilgili. Şahin Boydaş : ‘ Geleceği düşünen kahraman olamaz ‘ der start up dünyası için . Büyük bir vizyonunuzun yani hayalinizin kendiniz ilerdeki ideal hali ile ilgili bir tasavvurunun olması önemli . Ancak işi yönetirken önündeki birkaç adıma odaklanmak , birkaç adımı hallederek ancak büyük hedeflere varılıyor . Eğerki her şeyi netleştirir yol haritanı çizer küçük parçalara böler ve direk küçük parçaları halletmeye odaklanırsan ilerlemene çok hızlı gerçekleşecek .

C) Ulaşılabilir anlamlı hedefler : Hedeflerin anlamsızsa , senin istediğin değilde çevrenin dayatması ise motive olamazsın .Anlamlı olması için değerlerinle , istek ve arzularınla uyumlu olması lazım hedefin . Eğerki büyük resme büyük hayaline hizmet ediyorsa motive olabilirsin .Ancak büyük resme büyük hayaline ulaşmanın tek bir yolu yok . Esnek düşünmeye alıştırman lazım kendini . Yol sadece üniversiteye gitmek mezun omak kpss kazanmak tus kazanmakla olacak değil .Nereye gideceğini biliyorsan , gidecek yolda bulunur. Sadece gözlerini fırsatlara karşı açık tutman gerekiyor . İnternette en iyi üniversitelerin spesifik uzmanlaşmayı sağlayacak eğtimleri ücretsiz veya çok uygun ücretelere mevcut . Bu eğitimlerle kendini donatman ve bu eğitimlerde öğrendiklerini uygulayabilir hale getirmen , okuyacağın üniversitede işine yaramacak dersler ile harcadığın vakitten çok daha fazla seni ilerletecek . Ancak senin için anlamlı gelen , yaparken keyif duyduğun , güçlü olduğun , dehanın olduğu konu herhangi bir alanda olabilir . Müzikle , sporla , sanatla edebiyatla , el becerisi ile bir zanaatla ilgili olabilir .Bu işin, hiç havalı olmayada bilir .Çevrenin ve egonun beklentilerine uymayada bilir . Ama mutlu olacağın alan bu .Burada derinleşmeye bak . Burada tüm vaktini harca . Bu alanı hobi olarak değil , işini hobi olarak yap . Asıl mesleğini tutku duyduğun , kalbini atığı alan olarak değiştir. Bu alanı henüz bulmadıysan o zaman elini yeterince kirletmemişsin demektir. sevdiğin alanlar birkaç alanda ise onları birleştirmeye bak . Özelliklede her ne iş yapıyorsan , teknolojiyi içine almaya teknolojiyle birleştirmenin yolunun ara. Teknoloji ve dil bilmek ve her ne yapıyorsan , bundan evrensel değer yaratabilme becerini geliştirmelisin . İkiagia ye göre bu becerini çok iyi oluğun alanı paraya çevirmenin yolunu da aramalısın (3. taktikte ikiagia işlendi ) .Evet maddiyatta önemli Ancak sen elinden gelenin en iyisini yaparsan , her ne alanda olursa olsun insanlara değer ürettiğin için tutku ile yaptığın için bu sana maddi olarak dönecek . Ancak hayallerine sıkı sıkı tutunmalısın . Çünkü hayaller gerçektir .Onlara ne kadar inanırsana o gerçekleşmeye o kadar yaklaşırlar. Hayallerine inancını gösteren o hayalin için neleri feda etmeye göze aldığındır . Yani senin inancını gösteren eylemlerindir.

D) Her şeyin net olduğu plan, önünü görmek : İlerleyememinin en temel sebebi , bir hedefinin , yol haritanın olmamasıdır . Ve nereye gittiğini bilmemendir . yol bir yere çıkacak yürümeyi göze alırsan . Ancak burası senin istediğin yer mi ? Planı yaparken yol haritanı netleştirmen önünü görmen açısından çok önemli :Ancak planının kader değidir .Planı kendini yargılaman ve suçlamana sebep olan bir araç olarak kullanmayı bırak .Plana noktası virgülüne uymaktan ziyade , asıl önemli olan plan sayesinde gelişebilmek , öğrenmek ve ilerlemek. Sonuca ulaşmış olman önemli . Plana uymuş olup olaman önemli değli .

E) Hedefler , eylemi yapmak için gereken araçlardır . Bazen hedefe o kadar odaklanırız ki , araç olan hedef amaç haline gelir . Amaç olan eylem araç olur . Bunu anlatan çok güzel bir deney vardır . (132) Fare kutunun içine konuluyor . Ve 2 bölme var . Birinci bölmeden peluş oyuncak çıkıyor . Bir süre sonra ikinci bölmeden farenin partneri geliyor , ilişkiye giriyorlar . Birçok kez aynı şekilde , peluş oyuncak geliyor sonra çıkıyor . Ve farenin eşi geliyor . Bir süre sonra deneyde ilginç bir şey oluyor . Fare dikkatini peluş oyuncağa vermeye başlıyor . Ve peluş oyuncakla ilgilenip onla ilişkiye girmek istiyor . Daha sonra peluş oyuncak var ve farenin partneri var . Fare partneriyle değilde peluş oyuncakla ilişkiye giriyor. Bunu konumuzla ilişkilendirelim . İlişkiye girmek ana amaçken peluş oyuncak bunun aracı . Bir süre sonra araca o kadar odaklanıyorki araç amaç haline geliyor . Amaçlarsa unutuluyor. Ve tek amacınız hedefleri gerçekleştirmek olup , varacağınız yeri , neyi ne için yaptığınızı unutup , hedeften hedefe koşuşturuyorsun . Üniversite sınavına , çalışıyorsun . Amaç ne ? Üniversiteyi kazanmak . Üniversiteyi kazanma amacın ne ? İşe girip , para kazanmak . Para kazanmayı ne için istiyorsun ? Mutlu olmak , refaha kavuşmak için . Peki şu an mutlu musun veya refah içinde misin ? Hayır . O zaman şu an seni mutlu eden şeylerle uğraşsana ! Veya amaç üniversiteye gidip bitirmek . Ne için işe girmek için . İşe girmenin üniversiteyi bitirmeden yolları var mı ? Evet var . Üniversiteyi bitirmeden dünyanın en iyi hocalarından eğitimler ( coursera, edx , mit opencourse gibi sitelerden ) ve sertifikalar alıp , bir alana kendini kapatıp , o alanda kapsamlı araştırmalar yapıp derinleşerek çok iyi şirketlerden günümüzde iş bulabilirsin . Peki işe girmek ne için yapılıyor ? Para kazanmak için . Para kazanmanın üniversite okumak ve işe girmek dışımda yolları var mı ? Birçok yolu var ( taktik 2 de işlendi ) . Finansal okuryazarlık öğrenip , start up lara ve şirketlerine yatırım

yapmak , kriptoyu öğrenmek , forex i, traderlığı öğrenerek elinizde küçük paralar olsa da , onları büyük paralar yaparak finansal olarak özgürleşebilirsiniz. Böylece para kazanma amacı işe girmeden veya üniversiteye gitmeden de giderilmiş , tatmin edilmiş olur .

F) Başarı ihtiyacı yüksek insanlar sürekli kendine küçük hedefler koyuyor . Bunları gerçekleştirdikçe tatmin oluyor . Ve sürekli başardığını hissediyor. Hedefini plandakilere uymak koymak yerine , plana göre ilerlemek diye hedef koyarsan , her adımda başarmış olacaksın .Hedefini de dış odaklı beklenti yerine içi odaklı hale getirmelisin . Dış odaklı beklentiler 100 almak 1 . olmak boğaziçi kazanmak tıp kazanmak , yüksek net yapmaktır . Bunlar üzerinde büyük ve gereksiz bir baskı oluşturuyor .Bu tür dış beklentiler yerine iç beklenti oluştur. İç beklenti elindinden gelenin en iyisini yapmak , sürekli gelişim içinde olmak , konuları içselleştirerek ve öğrenmektir .Kendini bunlara göre değerledirsen üzerinden baskı ortadan kalkacak . Çünkü tüm bu içsel beklentiler sana bağlı . Ve tamamen senin kontrolünde .Vicdanın en büyük değerlendirme rehberin .Vicdanın rahatsa , içsel tatmin hissediyorsan , dışsal sonu boşver unut . Her ne olursa olsun önemli değil .Sonucu sadece gelişmen için, analiz edip eksilerini görüp , güçlü yerlerini fark etmene vesile kılmak ve bilmediklerini öğrenmene araç kılmak gerekiyor. Sonuçlar geri bildirim onlara duygusal anlamlar yüklemeyi bırak .Tamamen mantıksal analiz et ve duygusal şartlanmışlıklarını da olumlu olumsuz ortadan kaldıracak şekilde düşünce şeklini değiştir.

G) Küçük ama çok adım atmak , hem büyük bir hız , hem de sürdürülebilir başarı getirecek . Tavşan yarışı kazanmamıştır kaplumbağa kazanmıştır. Sabırlı sürekli adım atan yavaşta olsa devamlı ilerleyen başarır. Çok zeki yetenli olabilirsiniz Ancak çalışmadığın bunları geliştirmediğin sürece sende çoğunluğu başarısız olan zeki insanlar topluluğuna katılacaksın . Bir kaplumabağa kadar efor göstermiyor zeki insanlardan yani tavşanlar . Eğerki bir tavşan potansiyelin varsa , dehan varsa bunun sadece işlenmemiş bir altın madeni olduğunu unutma. Yani yeteneğin olması , yüksek bilişsel enerjinin olması , zihin motorunun cayır cayır çalışması verimli alanlarda kullanmadığın ve onu geliştirmediğin disipline sokmadığın sürece çöp. Ve bu yüksek bilişsel beceri kullanılmayınca gerçekleştirmek için bu hayata geldiğin şeyleri yapmaman ,paslanmasınıca ruhsa sorunlar yaşamana yol açacak .Ruhsal olarak zeki insanlar çok daha hasta . Yani bu potansiyeli ya kullan ya kaybet .Nöral Darwinizm devrede . Sen bu potansiyelini iyi niyetle değerlerin uğruna değerlendirmezsen sorunlara yol açacak .Hem russal hem bedensel , hem bilişsel , hem de maddi sorunlar senin potansiyelini doğru kullanmadığının göstergesi.

H) Düşük beklenti sürekli tatmin : Mükemmel yapmayı istemekten (good enough )yeterince iyi yapmayı istemek bakış açısına göre hayatına değiştirmek. Yaptığın kardır yaklaşımını benimsemelisin. Pozitif yönde ne kadar çalışırsan , ne yaparsan kardır . Artıdır , yeterli ve değerlidir. Sonuçlara odaklanmak yerine gelişme ve ilerlemeye odaklanırsan sürekli tatmin olursa. Sonuçlar önemsiz mi ? Evet önemsiz .Sadece geri bildirim veriyor sana . Şu yanılgıdan var . Ben bu sınavda denemde iyi yaparsam sınavda da iyi yaparım . Bu denemde kötü yaparsam sınavda kötü yapabilirim. Bu yanlış bir yaklaşım . Çünkü sen her denemeyi yeni bilgiler öğrenip eksilerini tespit edip onarmak için kullanırsan senin en iyi sonucun gerçek sınav olacak . Gerçek sınava kadar geriye kalan her şey senin gelişimin için bir araç. Ancak bu , sınavı çözer gibi son dönemlerde her gün ( özellikle son 6 ayda ) haftada 2,3 denemeyi sınav ciddiyeti ile çözmen gerektiği gerçeğini değiştirmez. Yani sınavı çözermiş gibi çöz . Ancak sonuca yüklediğin anlamları değiştir. Evet , istediğin yeri kazanmak için belli netler yapman gerekiyor .Ancak bu neti sınava kadar arttırabilirsin her denemede .

Referanslar :

80. https://www.hurriyet.com.tr/amp/yazarlar/ozgur-bolat/cocuklarin-okulda-neden-motivasyonlari-dusuk-40949925 yazısından

81 .Köksal, F., Domjan, M., Kurt A., Sertel Ö., Örüng S., Bowers R., & Kumru, G., (2004). An animal model of fetishism. Behaviour Research and Therapy, 42, 1421-1434.